Crete Trials Monitoring - 6 October 2025

Greek version below

---

Returning to the One-Member Appeals Court of Crete in Chania in October, trial observers from the Border Violence Monitoring Network (BVMN) monitored eight cases involving sixteen defendants charged mostly under Article 25 of Law 5038/2023 for the unauthorised transport of third-country nationals and Article 83 of Law 3386/2005 for unauthorised entry, with aggravating factors such as acting for profit and endangering life.

1. Legal Representation and Plea Deals

Continuing the trend already observed in previous hearings in Crete, defendants supported by solidarity or privately appointed lawyers received thorough consultation and preparation. In contrast, state-appointed lawyers, often assigned on the day of the hearing, routinely steered defendants toward plea deals. Out of the eight cases observed, three concluded through plea bargaining; in one case involving two defendants, one entered a plea deal while the other requested a hearing, which was postponed in order to summon a witness (a passenger on the boat). Two cases proceeded to full hearings.

While plea deals preclude appeal and entail a definitive acceptance of guilt, the identical sentencing outcomes between plea-bargained and tried cases raise serious concerns about the meaningful exercise of the right to defence and the Court’s adherence to the principle of individualised sentencing under Article 6 ECHR. In all plea-bargained cases, the sentence imposed was ten years’ imprisonment, regardless of individual circumstances of each case.

In the case involving two defendants whose hearing was postponed, the lawyer invoked the evidentiary necessity of a key witness to substantiate the defendants’ claims of innocence and asked for a postponement of the hearing according to Article 352 of the Greek Code of Criminal Procedure. The Court accepted the request and ordered the postponement of the hearing to enable the formal summons of the witness by the judicial authorities.

In the other case that proceeded to a full hearing, the Court accepted that because the vessel had been intercepted in international waters, the defendants should be acquitted of illegal entry charges as well as of the charge of exposing persons to danger under Article 306 of the Greek Criminal Code. Defendants were therefore convicted solely for attempted unauthorised transport of third country nationals. The Court imposed a sentence of ten years’ imprisonment, identical to the penalties imposed in cases resolved through plea bargaining. However, unlike plea-bargained cases, the defendants who were tried retain the right to appeal the first-instance judgment.

2. Interpretation

Unlike in previous hearings in Chania, the Court complied with its procedural obligation to appoint an interpreter from the Court’s official catalogue. Trial observers welcome this step towards compliance with Article 6(3)(e) ECHR and Article 233 of the Greek Code of Criminal Procedure. Although still the interpretation remained of poor quality in some cases, it is positively noted that in one case proceeding to hearing, an interpreter proposed by the defence was accepted by the Court and proved efficient.

3. Public nature and accessibility

This was the first observed instance in which the Court made an effort to comply with its obligations under Article 6(1) ECHR, which requires hearings to be not only formally public but also genuinely accessible to observers.

4. Significant Acquittal

For the first time in the course of monitoring in Chania, the Court acquitted a defendant due to lack of sufficient evidence establishing guilt. The Court followed the reasoning of the pre-trial proceedings and the investigating judge’s earlier decision to release the defendant pending trial. The claims of the defence rejecting charges were based on Article 32 of the Criminal Code (state of emergency), as both the defendant’s statement and witness testimonies confirmed that he took control of the vessel only after the original driver abandoned it and coerced him to drive. The defendant, a young Sudanese man who has been granted asylum in Greece, acted with other passengers to steer the boat to safety. Observers welcome this decision as a significant example of judicial recognition of the factual circumstances of the case, acknowledging situations in which tasks such as steering a vessel are undertaken out of necessity to reach safety. We hope that this reasoning will be applied more consistently by the One-Member Appeals Court in Chania.

Conclusion

Proceedings in Chania continue to unfold at high speed, with plea bargains presented as the default outcome. This practice suggests a pre-determined judicial approach rather than a genuine, individualised assessment of each case. We strongly emphasise that individuals seeking safety must not be criminalised. We therefore call on judicial authorities to:

• Guarantee effective and timely legal representation, ensuring defendants are not pressured into plea deals;

• Ensure the right to examine witnesses under Article 6(3)(d) ECHR is fully respected;

• Provide certified, impartial, and effective interpretation;

• Guarantee hearings are accessible to the public and observers.

Independent observers, media, and solidarity actors remain vital to accountability, yet the proceedings in Crete demonstrate a judiciary increasingly resistant to scrutiny.

---

Επιστρέφοντας στο Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Κρήτης στα Χανιά τον Οκτώβριο, παρατηρητές δικών του Border Violence Monitoring Network (BVMN) παρακολούθησαν 8 υποθέσεις που αφορούσαν 16 κατηγορούμενους, οι οποίοι διώκονταν κυρίως βάσει του άρθρου 25 του Νόμου 5038/2023 25 του Νόμου 5038/2023, για παράνομη μεταφορά υπηκόων τρίτων χωρών, με επιβαρυντικές περιστάσεις όπως η διάπραξη για κερδοσκοπία και η διακινδύνευση ζωής και του άρθρου 83 του Νόμου 3386/2005 για παράνομη είσοδο.

1. Νομική εκπροσώπηση και ποινική διαπραγμάτευση

Συνεχίζοντας την τάση που είχε ήδη παρατηρηθεί σε προηγούμενες συνεδριάσεις στην Κρήτη, οι κατηγορούμενοι που υποστηρίχθηκαν από αλληλέγγυους ή ιδιωτικά διορισμένους δικηγόρους έλαβαν ουσιαστική νομική συνδρομή και προετοιμασία. Αντίθετα, οι αυτεπαγγέλτως διορισμένοι δικηγόροι, οι οποίοι συχνά διορίζονταν την ίδια ημέρα της δίκης, καθοδηγούσαν συστηματικά τους κατηγορούμενους προς την αποδοχή ποινικής διαπραγμάτευσης. Από τις οκτώ υποθέσεις που παρατηρήθηκαν, τρεις ολοκληρώθηκαν μέσω ποινικής διαπραγμάτευσης. Σε μία υπόθεση με δύο κατηγορούμενους, ο ένας αποδέχθηκε ποινικό διακανονισμό, ενώ ο άλλος ζήτησε διεξαγωγή ακρόασης, η οποία αναβλήθηκε προκειμένου να κλητευθεί μάρτυρας (επιβάτης του σκάφους). Δύο υποθέσεις προχώρησαν σε πλήρη εκδίκαση.

Αν και η ποινική διαπραγμάτευση αποκλείει τη δυνατότητα άσκησης έφεσης και συνεπάγεται οριστική αποδοχή της ενοχής, η ταύτιση των ποινών μεταξύ των περιπτώσεων διαπραγμάτευσης και εκείνων που εκδικάστηκαν εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ουσιαστική άσκηση του δικαιώματος υπεράσπισης και την τήρηση από το Δικαστήριο της αρχής της εξατομικευμένης επιμέτρησης της ποινής, σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ. Σε όλες τις περιπτώσεις συμφωνίας ενοχής επιβλήθηκε ποινή δέκα (10) ετών κάθειρξης, ανεξαρτήτως των ατομικών συνθηκών κάθε υπόθεσης.

Στην υπόθεση με δύο κατηγορούμενους, της οποίας η εκδίκαση αναβλήθηκε, η συνήγορος υπεράσπισης επικαλέστηκε την αποδεικτική αναγκαιότητα παρουσίας βασικού μάρτυρα για τη θεμελίωση των ισχυρισμών αθωότητας των κατηγορουμένων και ζήτησε την αναβολή της δίκης σύμφωνα με το άρθρο 352 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Το Δικαστήριο έκανε δεκτό το αίτημα και διέταξε την αναβολή της συζήτησης προκειμένου να καταστεί δυνατή η κλήτευση του μάρτυρα από τις δικαστικές αρχές.

Στην άλλη υπόθεση που προχώρησε σε πλήρη εκδίκαση, το Δικαστήριο αποδέχθηκε ότι το σκάφος είχε εντοπιστεί σε διεθνή ύδατα και ως εκ τούτου απάλλαξε τους κατηγορούμενους από τις κατηγορίες της παράνομης εισόδου και της έκθεσης (άρθρο 306 Ποινικού Κώδικα), καταδικάζοντάς τους μόνο για απόπειρα παράνομης μεταφοράς υπηκόων τρίτων χωρών. Το Δικαστήριο επέβαλε ποινή δέκα (10) ετών κάθειρξης, ίδια με αυτή που επιβλήθηκε στις περιπτώσεις ποινικής διαπραγμάτευσης. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις περιπτώσεις αυτές, οι κατηγορούμενοι που δικάστηκαν διατηρούν το δικαίωμα έφεσης κατά της πρωτόδικης απόφασης.

2. Διερμηνεία

Σε αντίθεση με προηγούμενες συνεδριάσεις στα Χανιά, το Δικαστήριο συμμορφώθηκε με την υποχρέωσή του να διορίσει διερμηνέα από τον επίσημο κατάλογο του Δικαστηρίου. Οι παρατηρητές χαιρετίζουν αυτό το βήμα προς την κατεύθυνση συμμόρφωσης με το άρθρο 6(3)(ε) της ΕΣΔΑ και το άρθρο 233 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Αν και η ποιότητα της διερμηνείας παρέμεινε ελλιπής σε ορισμένες περιπτώσεις, σημειώνεται θετικά ότι σε μία υπόθεση που προχώρησε σε ακροαματική διαδικασία, το Δικαστήριο αποδέχθηκε διερμηνέα προτεινόμενο από την υπεράσπιση, ο οποίος παρείχε αποτελεσματική υπηρεσία.

3. Δημόσιος χαρακτήρας και προσβασιμότητα

Για πρώτη φορά στο πλαίσιο της παρακολούθησης στα Χανιά, το Δικαστήριο κατέβαλε προσπάθεια συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις του βάσει του άρθρου 6(1) της ΕΣΔΑ, το οποίο απαιτεί οι συνεδριάσεις να είναι όχι μόνο τυπικά δημόσιες, αλλά και ουσιαστικά προσβάσιμες στους παρατηρητές.

4. Σημαντική Αθώωση

Για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης στα Χανιά, το Δικαστήριο αθώωσε κατηγορούμενο λόγω έλλειψης επαρκών αποδεικτικών στοιχείων που να τεκμηριώνουν την ενοχή του. Το Δικαστήριο υιοθέτησε τη συλλογιστική των προανακριτικών αρχών και την απόφαση του ανακριτή να αφήσει τον κατηγορούμενο ελεύθερο εν αναμονή της δίκης. Οι ισχυρισμοί της υπεράσπισης στηρίχθηκαν στο άρθρο 32 του Ποινικού Κώδικα (κατάσταση ανάγκης), καθώς τόσο η απολογία του κατηγορουμένου όσο και οι καταθέσεις των μαρτύρων επιβεβαίωσαν ότι ο κατηγορούμενος ανέλαβε τον χειρισμό του σκάφους μόνο αφού ο αρχικός χειριστής το εγκατέλειψε, εξαναγκάζοντάς τον να οδηγήσει. Ο κατηγορούμενος, νεαρός Σουδανός ο οποίος έχει λάβει πλέον άσυλο στην Ελλάδα, ενήργησε μαζί με άλλους επιβάτες για να κατευθύνουν το σκάφος με ασφάλεια. Οι παρατηρητές χαιρετίζουν την απόφαση αυτή ως σημαντικό παράδειγμα δικαστικής αναγνώρισης των πραγματικών περιστάσεων, ιδίως περιπτώσεων στις οποίες καθήκοντα όπως η πλοήγηση εκτελούνται από ανάγκη για τη διάσωση της ζωής των επιβαινόντων. Ευελπιστούμε ότι η συλλογιστική αυτή θα υιοθετηθεί πιο συστηματικά από το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Χανίων.

Συμπεράσματα

Οι διαδικασίες στα Χανιά εξακολουθούν να εξελίσσονται με μεγάλη ταχύτητα, με τις συμφωνίες ενοχής να παρουσιάζονται ως η προεπιλεγμένη λύση. Η πρακτική αυτή υποδηλώνει μια προδιαγεγραμμένη δικαστική προσέγγιση, παρά μια ουσιαστική και εξατομικευμένη αξιολόγηση κάθε υπόθεσης. Τονίζουμε με έμφαση ότι τα άτομα που αναζητούν ασφάλεια δεν πρέπει να ποινικοποιούνται. Καλούμε, επομένως, τις δικαστικές αρχές να:

Εγγυηθούν την αποτελεσματική και έγκαιρη νομική εκπροσώπηση, διασφαλίζοντας ότι οι κατηγορούμενοι δεν πιέζονται να αποδεχθούν συμφωνίες ενοχής·

• Διασφαλίσουν αποτελεσματική και έγκαιρη νομική εκπροσώπηση, ώστε οι κατηγορούμενοι να μην πιέζονται σε συμφωνίες αναγνώρισης ενοχής.

• Διασφαλίσουν το δικαίωμα εξέτασης μαρτύρων σύμφωνα με το άρθρο 6(3)(δ) της ΕΣΔΑ·

• Παρέχουν πιστοποιημένη, αμερόληπτη και αποτελεσματική διερμηνεία·

• Εγγυηθούν ότι οι συνεδριάσεις είναι προσβάσιμες στο κοινό και στους παρατηρητές.

Ανεξάρτητοι παρατηρητές, μέσα ενημέρωσης και φορείς αλληλεγγύης παραμένουν ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της λογοδοσίας, ωστόσο οι διαδικασίες στην Κρήτη καταδεικνύουν μια δικαστική πρακτική ολοένα και πιο απρόθυμη απέναντι στη διαφάνεια και τον έλεγχο.