This website uses cookies to enhance user experience.

By continuing to use this site, you agree to the use of cookies.

Rhodos Trials Monitoring - 10 December 2025

December 11, 2025 Against Criminalisation

Greek version below
---

During the trial monitoring mission on the 10th of December in Rhodes, the Border Violence Monitoring Network (BVMN) monitored 4 hearings before the One-Member Appeals Court of the Dodecanese. The court has jurisdiction as a first instance court to hear certain felonies, as defined in the Code of Criminal Procedures. 

We attended four cases involving eight defendants before the One-Member Appeals Court of the Dodecanese. The charges in all cases related to Article 25 of Law 5038/2023 for the unauthorised transport of third-country nationals and Article 83 of Law 3386/2005 for unauthorised entry, with aggravating factors such as acting for profit and endangering life, and some cases involved charges of Article 169 PC for disobedience 

Legal representation

Defendants were represented by a mix of privately appointed lawyers, state-appointed lawyers, and, in one case, a lawyer provided by an NGO. It is noteworthy that, unlike in other recent cases monitored by BVMN, most lawyers in this instance had been appointed prior to the hearings rather than on the day of the proceedings. Nonetheless, at least two defendants were assigned counsel only minutes before their hearings began. As BVMN has previously observed, this practice contravenes Article 6(3)(b) ECHR, which guarantees defendants adequate time and facilities to prepare their defence, as well as Article 6(3)(c), which ensures the right to effective legal assistance. 

Witnesses and Evidentiary Procedures

In all cases involving charges of unauthorised transport or facilitation, the prosecution’s evidence for conviction relied almost exclusively on the testimonies of other passengers from the boat. However, in none of these cases were prosecution witnesses actually present at the hearings to testify in person.

The systematic admission of such evidence without the possibility of cross-examination undermines the right of the defence under Article 6(3)(d) ECHR and Article 14(3)(e) ICCPR, which guarantee the accused the opportunity to examine or have examined witnesses against them in person before the court.

No coherent evidentiary procedure was established during the proceedings. The prosecution’s evidence was neither presented to the defendants nor read aloud by the judge, and the aforementioned witness statements were merely referred to during the questioning of the defendants rather than formally introduced. Such practices fall short of the guarantees enshrined in Article 6(1) and 6(3)(b)–(d) ECHR. The ECtHR has held that defendants must be able to know and comment on the evidence against them, as part of the principle of adversarial proceedings and equality of arms. The failure to present the evidence in open court, or to allow defendants to meaningfully engage with it, therefore raises serious concerns regarding the fairness of the trial under Article 6 ECHR.

Interpretation

We observed the presence of at least three certified interpreters appointed from the court’s official registry during the four hearings. However, their availability did not meet the interpretation needs of the defendants. No Farsi or Dari interpreter was present, resulting in a two-step interpretation process in which one interpreter translated from Farsi to English and another from English to Greek.

In addition, several defendants were compelled to communicate in third languages because no interpreter was available for their first language. For example, Azerbaijani and Georgian speakers had to speak in Russian, and an Iranian defendant was required to communicate in English.

The interpretation arrangements observed during the four hearings fall short of the standards required under Article 6(1) and 6(3)(e) ECHR. The ECtHR has consistently held that states must ensure interpretation that enables defendants to fully understand the proceedings and participate effectively, and must proactively verify their linguistic needs. In this case, the absence of Farsi and Dari interpreters resulted in a relay interpretation system (Farsi–English–Greek), a method the Court has recognised as inherently prone to distortion unless adequate safeguards are in place. Moreover, requiring Azerbaijani, Georgian, and Iranian defendants to communicate in third languages, such as Russian or English, contravenes the Court’s clear finding that defendants must not be compelled to rely on languages they do not fully master. 

Furthermore, although the court instructed interpreters to translate the entirety of the proceedings for the defendants, this did not occur in practice. Several interpreters limited their interpretation to the exchanges between the defendants and the judges, as well as the pronouncement of the sentences, while failing to translate the submissions of the lawyers and the prosecutor. 

Lastly, the quality of the English interpretation was inadequate. Taken together, these shortcomings may indicate a breach of the right to a fair trial under Article 6 ECHR.

Timeliness

Although the Appeals Court of Rhodes devoted more time to each hearing than other courts monitored by BVMN, the manner in which defendants were rushed through their statements and interpreters were repeatedly interrupted before completing their translations raises serious concerns under Article 6(1) and 6(3)(e) ECHR. The ECtHR has held that adequate time, facilities, and uninterrupted interpretation are essential to ensuring that defendants can follow the proceedings and effectively participate in their own defence. Interrupting interpreters or limiting defendants’ opportunity to speak undermines the quality and completeness of interpretation, thereby compromising the fairness of the proceedings in violation of Article 6.

Sentencing

Once again, BVMN notes the disproportionately severe sentences imposed on most defendants. Seven out of eight defendants were convicted, receiving prison terms ranging from 10 to 25 years. As an exception, in the case represented by Equal Rights Beyond Borders, the defendant was acquitted based on the argument that his actions were committed under a state of emergency, as well as the legal arguments presented by his lawyer regarding the application of Article 3(3) of Law 5038/2023.

Public Nature and Accessibility

While the Appeals Court of Rhodes once again made efforts to comply with its obligations under Article 6(1) ECHR, requiring hearings to be not only formally public but also genuinely accessible to observers, the physical layout of the courtroom, particularly its domed structure, created a pronounced echo that significantly hindered audibility.

Recommendations to the One-Member Appeals Court of the Dodecanese

---

Κατά την αποστολή παρακολούθησης δίκης στις 10 Δεκεμβρίου στη Ρόδο, το Δίκτυο Καταγραφής Βίας στα Σύνορα (Border Violence Monitoring Network – BVMN) παρακολούθησε 4 συνεδριάσεις ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Δωδεκανήσου. Το δικαστήριο έχει αρμοδιότητα ως πρωτοβάθμιο δικαστήριο να εκδικάζει ορισμένα κακουργήματα, όπως ορίζονται στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Παρακολουθήσαμε τέσσερις υποθέσεις με οκτώ κατηγορούμενους ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Δωδεκανήσου. Οι κατηγορίες σε όλες τις υποθέσεις αφορούσαν το άρθρο 25 του Νόμου 5038/2023 για τη μη εξουσιοδοτημένη μεταφορά υπηκόων τρίτων χωρών και το άρθρο 83 του Νόμου 3386/2005 για παράνομη είσοδο, με επιβαρυντικές περιστάσεις όπως η πράξη με σκοπό το κέρδος και η διακινδύνευση ζωής. Σε ορισμένες υποθέσεις υπήρχαν επίσης κατηγορίες για το άρθρο 169 ΠΚ περί απείθειας.

Νομική εκπροσώπηση

Οι κατηγορούμενοι εκπροσωπήθηκαν από συνδυασμό ιδιωτών δικηγόρων, διορισμένων από το κράτος, και –σε μία περίπτωση– από δικηγόρο παρεχόμενο από ΜΚΟ. Αξιοσημείωτο είναι ότι, σε αντίθεση με άλλες πρόσφατες υποθέσεις που παρακολούθησε το BVMN, οι περισσότεροι δικηγόροι είχαν διοριστεί πριν τη διεξαγωγή των ακροάσεων και όχι την ίδια ημέρα. Παρ’ όλα αυτά, τουλάχιστον δύο κατηγορούμενοι έλαβαν συνήγορο μόλις λίγα λεπτά πριν την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας. Όπως έχει ήδη επισημάνει το BVMN, η πρακτική αυτή παραβιάζει το άρθρο 6(3)(β) της ΕΣΔΑ, το οποίο εγγυάται στους κατηγορούμενους επαρκή χρόνο και δυνατότητες για την προετοιμασία της υπεράσπισής τους, καθώς και το άρθρο 6(3)(γ), που διασφαλίζει το δικαίωμα σε αποτελεσματική νομική συνδρομή.

Μάρτυρες και αποδεικτική διαδικασία

Σε όλες τις υποθέσεις που περιελάμβαναν κατηγορίες για μη εξουσιοδοτημένη μεταφορά ή διευκόλυνση, τα αποδεικτικά στοιχεία της κατηγορούσας αρχής βασίζονταν σχεδόν αποκλειστικά στις καταθέσεις άλλων επιβατών της βάρκας. Ωστόσο, σε καμία από αυτές τις υποθέσεις δεν ήταν παρόντες στο δικαστήριο μάρτυρες κατηγορίας για να καταθέσουν αυτοπροσώπως.

Η συστηματική αποδοχή τέτοιων αποδεικτικών στοιχείων, χωρίς τη δυνατότητα εξέτασης ή αντεξέτασής τους, υπονομεύει το δικαίωμα της υπεράσπισης βάσει του άρθρου 6(3)(δ) της ΕΣΔΑ και του άρθρου 14(3)(ε) του ΔΣΑΠΔ, που εγγυώνται στον κατηγορούμενο τη δυνατότητα να εξετάσει ή να ζητήσει την εξέταση μαρτύρων κατηγορίας ενώπιον του δικαστηρίου.

Δεν δημιουργήθηκε κάποια συνεκτική αποδεικτική διαδικασία κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων. Τα αποδεικτικά στοιχεία της κατηγορούσας αρχής ούτε παρουσιάστηκαν στους κατηγορούμενους ούτε αναγνώστηκαν από την Πρόεδρο· οι σχετικές καταθέσεις μαρτύρων απλώς αναφέρθηκαν κατά την εξέταση των κατηγορουμένων και δεν εισήχθησαν επισήμως. Αυτές οι πρακτικές υπολείπονται των εγγυήσεων των άρθρων 6(1) και 6(3)(β)–(δ) της ΕΣΔΑ. Το ΕΔΔΑ έχει κρίνει ότι οι κατηγορούμενοι πρέπει να μπορούν να γνωρίζουν και να σχολιάζουν τα αποδεικτικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται εις βάρος τους, στο πλαίσιο της αρχής της αντιδικίας και της ισότητας των όπλων. Η μη παρουσίαση των αποδεικτικών στοιχείων σε ανοικτή συνεδρίαση και η αδυναμία ουσιαστικής συμμετοχής των κατηγορουμένων εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για τη δικαιοσύνη της διαδικασίας σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ.

Διερμηνεία

Παρατηρήσαμε την παρουσία τουλάχιστον τριών πιστοποιημένων διερμηνέων από το επίσημο μητρώο του δικαστηρίου κατά τις τέσσερις συνεδριάσεις. Ωστόσο, η διαθεσιμότητά τους δεν κάλυψε τις ανάγκες των κατηγορουμένων. Δεν υπήρχε διερμηνέας για Φαρσί ή Νταρί, γεγονός που οδήγησε σε μια διαδικασία διπλής διερμηνείας: από Φαρσί σε Αγγλικά και από Αγγλικά σε Ελληνικά.

Επιπλέον, πολλοί κατηγορούμενοι αναγκάστηκαν να επικοινωνούν σε τρίτες γλώσσες, επειδή δεν υπήρχε διερμηνέας στη μητρική τους γλώσσα. Για παράδειγμα, Αζέροι και Γεωργιανοί ομιλητές έπρεπε να μιλήσουν στα Ρωσικά, ενώ ένας Ιρανός κατηγορούμενος υποχρεώθηκε να μιλήσει στα Αγγλικά.

Οι διερμηνευτικές ρυθμίσεις που παρατηρήθηκαν στις τέσσερις συνεδριάσεις δεν πληρούν τα πρότυπα του άρθρου 6(1) και 6(3)(ε) της ΕΣΔΑ. Το ΕΔΔΑ έχει κρίνει σταθερά ότι τα κράτη πρέπει να εξασφαλίζουν διερμηνεία που επιτρέπει στους κατηγορούμενους να κατανοούν πλήρως τη διαδικασία και να συμμετέχουν αποτελεσματικά, και ότι πρέπει να επαληθεύουν ενεργά τις γλωσσικές ανάγκες τους. Στην προκειμένη περίπτωση, η απουσία διερμηνέων Φαρσί και Νταρί οδήγησε σε διερμηνεία μέσω ενδιάμεσης γλώσσας, διαδικασία εγγενώς επιρρεπή σε παραμορφώσεις χωρίς επαρκείς εγγυήσεις. Επιπλέον, ο εξαναγκασμός κατηγορουμένων Αζέρικης, Γεωργιανής και Ιρανικής καταγωγής να επικοινωνούν σε γλώσσες που δεν κατέχουν πλήρως –όπως Ρωσικά ή Αγγλικά– αντιβαίνει στη νομολογία του Δικαστηρίου.

Τέλος, παρότι το δικαστήριο ζήτησε από τους διερμηνείς να μεταφράζουν ολόκληρη τη διαδικασία στους κατηγορούμενους, αυτό δεν συνέβη στην πράξη. Αρκετοί διερμηνείς περιόρισαν τη διερμηνεία τους μόνο στις ανταλλαγές μεταξύ των κατηγορουμένων και της Προέδρου και στην ανακοίνωση των ποινών, χωρίς να μεταφράζουν τις αγορεύσεις των δικηγόρων και της Εισαγγελέως.

Η ποιότητα της διερμηνείας στα Αγγλικά ήταν επίσης ανεπαρκής. Συνολικά, οι ελλείψεις αυτές ενδέχεται να συνιστούν παραβίαση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη βάσει του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ.

Χρονική διαχείριση

Παρότι το Εφετείο Ρόδου αφιέρωσε περισσότερο χρόνο σε κάθε ακροαματική διαδικασία σε σχέση με άλλα δικαστήρια που έχει παρακολουθήσει το BVMN, ο τρόπος με τον οποίο οι κατηγορούμενοι πιέστηκαν να συντομεύσουν τις δηλώσεις τους και οι συνεχείς διακοπές των διερμηνέων πριν ολοκληρώσουν τις μεταφράσεις τους εγείρουν σοβαρά ζητήματα σε σχέση με το άρθρο 6(1) και 6(3)(ε) της ΕΣΔΑ. Το ΕΔΔΑ έχει κρίνει ότι επαρκής χρόνος, εγκαταστάσεις και αδιάλειπτη διερμηνεία είναι απαραίτητα για την ουσιαστική συμμετοχή των κατηγορουμένων στην υπεράσπισή τους. Η διακοπή της διερμηνείας ή η περιορισμένη δυνατότητα έκφρασης των κατηγορουμένων υπονομεύει την ποιότητα και πληρότητα της διαδικασίας και συνεπώς τον δίκαιο χαρακτήρα της υπόθεσης.

Επιβολή ποινών

Το BVMN σημειώνει για ακόμη μία φορά τις δυσανάλογα αυστηρές ποινές που επιβλήθηκαν στους περισσότερους κατηγορουμένους. Επτά από τους οκτώ καταδικάστηκαν, λαμβάνοντας ποινές κάθειρξης από 10 έως 25 έτη. Ως εξαίρεση, στην υπόθεση που εκπροσωπήθηκε από την οργάνωση Equal Rights Beyond Borders, ο κατηγορούμενος απαλλάχθηκε με το σκεπτικό ότι ενήργησε σε κατάσταση ανάγκης, καθώς και βάσει των νομικών επιχειρημάτων που παρουσίασε ο δικηγόρος του σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 3(3) του Νόμου 5038/2023.

Δημόσιος χαρακτήρας και προσβασιμότητα

Παρότι το Εφετείο Ρόδου κατέβαλε εκ νέου προσπάθειες να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του βάσει του άρθρου 6(1) της ΕΣΔΑ, ώστε οι συνεδριάσεις να είναι όχι μόνο δημόσιες τυπικά αλλά και πραγματικά προσβάσιμες σε παρατηρητές, η φυσική διάταξη της αίθουσας –ιδίως ο θολωτός σχεδιασμός της– δημιούργησε έντονη αντήχηση, η οποία καθιστούσε δύσκολη την ακρόαση.

Συστάσεις προς το Μονομελές Εφετείο Δωδεκανήσου