This website uses cookies to enhance user experience.

By continuing to use this site, you agree to the use of cookies.

Rhodos Trials Monitoring - 7-9 October 2025

October 26, 2025 Against Criminalisation

Greek version below

---

During the trial monitoring mission from 7th to 9th of October in Rhodes, the Border Violence Monitoring Network (BVMN) together with Legal Centre Lesvos (LCL) monitored 15 hearings before the One-Member Appeals Court of the Dodecanese and the Three-Member Appeals Court of the Dodecanese. Both courts have jurisdiction as first instance courts to hear certain felonies, as defined in the Code of Criminal Procedures. We monitored proceedings concerning a range of offences, primarily related to Article 25 of Law 5038/2023 for the unauthorised transport of third-country nationals and Article 83 of Law 3386/2005 for unauthorised entry, with aggravating factors such as acting for profit and endangering life as well as other offences frequently brought in criminalisation cases.

1. Proceedings before the Three-Member Appeals Court

In front of the Three-Member Appeals Court we monitored five cases involving a total of eighteen defendants. In most cases, charges included Article 25 of Law 5038/2023, concerning the unauthorised transport of third-country nationals, with aggravating circumstances such as acting for profit and endangerment of life. Sanctions under this provision include:

In addition, defendants faced charges under Article 83 of Law 3386/2005 for unauthorised entry, which carries a minimum three-month custodial sentence and a fine of at least €1,500.

Charges were also brought under Article 24(6) of Law 5038/2023 for the unlawful possession or use of a genuine passport or other travel document belonging to another person, for retaining such a document, or for refusing to surrender it to the competent authority. The same provision applies to any person who possesses or makes use of a forged passport or other travel document. The law foresees a penalty of imprisonment of at least six months and a monetary fine of at least three thousand euros.

Charges were brought under Article 24(5) of Law 5038/2023 for facilitating the illegal stay of third-country nationals, with the aggravating factor of acting for profit. The penalty amounts to at least one year of imprisonment and a monetary fine of at least five thousand euros. If the above act was committed for profit, the penalty shall be imprisonment of at least two years and a monetary fine of at least ten thousand euros.

In some of the cases, defendants were accused under Article 277 Penal Code (hereafter PC) (Causing a shipwreck), which applies to anyone who causes the sinking or grounding of a vessel. The law provides for imprisonment if property is endangered, incarceration of up to ten years if human life is at risk, and heavier penalties if it results in serious injury, major damage, or death, including life incarceration in cases involving multiple fatalities.

Some defendants were also charged under Article 187 PC (Criminal organisation), which penalises anyone who forms, joins, or directs an organised group of three or more persons acting with continuity and aiming to commit serious crimes. Participation is punishable by incarceration of up to ten years and a monetary fine, while leadership entails heavier penalties. Assisting such organisations, for example by providing funds, resources, information, or recruiting members, is punishable by imprisonment of at least three years and a fine. Convictions under this article cannot be suspended or converted, and appeals generally have no suspensive effect.

A number of defendants were charged under Article 291 PC , which criminalises dangerous interference with the transport of rail vehicles, ships, or aircraft. This article applies to anyone who carries out acts that endanger the safety of such transport and provides for imprisonment of up to ten years if human life could be endangered, or life imprisonment in cases resulting in death.

Other charges were brought under Article 169 PC (Disobedience – “Apeithia”), which penalises anyone who when officially ordered by the authorities, refuses (without using force) to provide a public official with the access needed to carry out a lawful act. The penalties under this article include imprisonment of up to six months or a monetary fine.

Further charges concerned Article 167 PC (Violence against officials or judicial officers). The offence covers anyone who uses violence or threats to force an authority or public official to act or refrain from acting within their duties. It is punishable by imprisonment of up to three years or a fine, with heavier penalties when committed against judicial officers, by multiple persons, or with the use of weapons.

Other charges were brought under Article 394 PC (Acceptance and disposal of proceeds of crime). The provision penalises anyone who hides, purchases, possesses, transfers, or assists in the transfer of property derived from a criminal act. It is punishable by imprisonment of up to three years, or by imprisonment of at least three months and a fine if the property is of particularly high value, while a fine is imposed if the property is of minor value.

2. Proceedings before the One-Member Appeals Court

We also attended eleven cases involving fourteen defendants before the One-Member Appeals Court of the Dodecanese. The charges in all cases related to Article 25 of Law 5038/2023 for the unauthorised transport of third-country nationals and Article 83 of Law 3386/2005 for unauthorised entry, with aggravating factors such as acting for profit and endangering life, and some cases involved charges of Article 169 for disobedience 

In one case defendants were charged under Article 291 PC for dangerous interference with transport of rail vehicles, ships, or aircraft. This case was found to fall outside the jurisdiction of the One-Member Appeals Court, as it concerned an offence classified as a felony within the jurisdiction of the Three-Member Appeals Court. The Court therefore referred the case to the competent Three-Member Appeals Court for adjudication.

3. Legal representation

Unlike hearings BVMN has monitored in other locations, on Rhodes many defendants were represented by privately appointed lawyers. Still in several other cases the defendants were represented by state-appointed lawyers. The level of diligence and quality of defence varied considerably across cases.

In one characteristic case, the defendant, an Egyptian national, faced charges of participation in a criminal organisation, unauthorised transport of third-country nationals, and unauthorised entry. Throughout the proceedings, his lawyer failed to present any substantive or procedural claims to support the denial of charges. During the defendant’s apology, he admitted that he had agreed to drive the boat to transport himself and others. However, he explained that his vulnerable state was exploited and was told to drive due to his inability to pay for his own transport.

The prosecutor, recognising the circumstances as indicative of self-transport, recommended acquittal for the charge of unauthorised transport and proposing conviction only for unauthorised entry. The defending lawyer made no effort to support the reasoning of the prosecutor and remained completely silent. The Court ultimately convicted the defendant under both charges, acquitting him only of participation in a criminal organisation. Even at sentencing, the defence made no submissions for mitigating circumstances, resulting in a sentence of twenty-five years’ incarceration. Throughout the whole procedure the defending lawyer did not speak one word and only nodded when addressed directly, indicating that he did not wish to speak. Following the procedure, he immediately left the Court room, not even asking his client whether he wishes to appeal the ruling as it is customary after a conviction. 

4.Witnesses

In all cases involving charges of unauthorised transport or facilitation, the prosecution’s evidence for conviction relied almost exclusively on the testimonies of Coast Guard officers involved in the arrests or of other passengers from the boat. However, in none of these cases were witnesses actually present at the hearings to testify in person.

Notably, in one case before the Three-Member Court, concerning charges of unauthorised transport, unauthorised entry, and causing a shipwreck, the defence lawyer of one of the defendants filed an objection under Article 25 of the Code of Criminal Procedure, arguing that the testimony of the Coast Guard officer who also conducted the interrogation should not be read by the Court or taken into consideration as evidence. The Court accepted the objection and ruled that the testimony would not be taken into consideration.

While this decision represents a positive step towards procedural compliance, the broader pattern of heavy reliance on written statements from absent witnesses remains deeply problematic. The systematic admission of such evidence without the possibility of cross-examination undermines the right of the defence under Article 6(3)(d) ECHR and Article 14(3)(e) ICCPR, which guarantee the accused the opportunity to examine or have examined witnesses against them in person before the court.

5. Translation

We noted the presence of certified interpreters and the generally consistent operation of the interpretation system during the hearings. However, in one of the cases, the defendants had not received the court summons translated into the language they understood, it was provided only in Greek.

The defence raised an objection, claiming the invalidity of proceedings, invoking Article 237 of the Code of Criminal Procedure, which stipulates that suspects or accused persons who do not understand the language of the proceedings must be provided, with a written translations of all essential documents, within a reasonable period of time. These include any decision entailing deprivation of liberty, the summons or indictment, and any judicial decision relating to the accusation. Despite this, both the Prosecutor and the Court rejected the objection, reasoning that the defendants had been sufficiently informed of the charges during the interrogation. The Court ordered that a temporary interpretation by the Court interpreter takes place on the very same day.

As one of the defence lawyers highlighted, the Court’s refusal to ensure full translation of the summons deprived the defendants of their right to effective participation in the proceedings, thereby breaching the principles of fairness and equality of arms enshrined in Article 6(3)(a) and (b) of the ECHR, which guarantee the right of the accused to be informed promptly and in detail, in a language they understand, of the nature and cause of the accusation, and to have adequate time and facilities for the preparation of their defence.

The stance of the Court undermines said procedural guarantees, as subsequent oral explanations cannot remedy the invalidity of failing to provide written translations of essential documents at the appropriate procedural stage. The Court’s decision to merely order a temporary oral translation of the charges by the interpreter does not fulfil the procedural standards required under both domestic and international law.

6. Timeliness

In contrast to hearings observed before other courts, the proceedings in Rhodes were notably more thorough, with the Court dedicating sufficient time to examine each case rather than concluding hearings within a few minutes, indicating an effort by the Court to handle cases in a timely and attentive manner. However, despite this positive remark, certain procedural violations occurred due to the pressure to expedite proceedings. In particular, the reading and discussion of evidence in the hearing was completely omitted, with some of the evidence being of high evidentiary value, with the Judges merely stating that they were already familiar with all the documents of the casefile. Such practices undermine the principles of immediacy and orality in the evidentiary process, which are fundamental components of a fair trial under Article 6 ECHR.

7. Sentencing

On both Tuesday and Thursday, the Court heard mostly cases with complex felony charges, involving multiple defendants. Strikingly, often the hearings resulted in disproportionately harsh sentences, involving most commonly incarceration penalties amounting to 25 years of incarceration (life sentence). This, combined with the Court’s, particularly the Three-Member Appeals Court’s, reluctance to recognise mitigating circumstances in the majority of cases, raises serious concerns regarding the principle of individualised sentencing and the right to a fair trial under Article 6 ECHR.

The uniformity of sentencing, despite differences in individual circumstances, evidence presented, and personal background of the defendants, suggests a pre-determined judicial approach raising reasonable doubts on adherence with Article 6(1) ECHR, which requires that individualised assessment of each case.

8. Acquittal - Positive outcome

In a case heard before the One-Member Appeals Court of Rhodes on 9 October, two young Syrian nationals were acquitted after spending 1.5 years in pre-trial detention. The Court recognised that there was insufficient evidence to support the charge of unauthorised transport of third-country nationals, with the aggravating circumstances of acting for profit against them. Both defendants stated that they had paid for their own journey, received no financial benefit, and had no criminal intent.

Their defence lawyer, Alexis Georgoulis, claimed that the defendants should be exempt from criminal prosecution under Article 3(3) of Law 5038/2023, exempting asylum seekers from criminalisation. Although the Court did not accept this argument, it ultimately found that the evidence presented was inadequate to establish the offence of illegal transport.

The Prosecutor maintained that the Article 3 exemption applies solely to offences of illegal entry, not to illegal transport. Nevertheless, the Court’s decision to acquit the defendants (even on evidentiary rather than asylum-related grounds) demonstrates an effort to adhere to Article 6 ECHR, and the presumption of innocence.

As stated by Alexis Georgoulis, defence lawyers for the two defendants:

“The Court did not accept the refugee identity as a reason for exemption of the two defendants from criminalisation. However, based on doubts regarding whether they committed the ‘illegal transport’ they were charged with, they were found innocent. Rhodes remains, to this day, an extremely strict Court regarding the imposition of penalties.”

9. Public Nature and Accessibility

Unlike most other courts observed, the Appeals Court of Rhodes made a notable effort to comply with its obligations under Article 6 (1) ECHR, which requires hearings to be not only formally public but also genuinely accessible to observers. The courtroom was open throughout the proceedings, and trial observers were able to follow the hearings without obstruction of transparency and public oversight. While the police asked what we were doing in the court room for three days, a short explanation was sufficient to be left alone for the remainder of the trials.

---

Κατά τη διάρκεια της αποστολής παρακολούθησης δικών από τις 7 έως τις 9 Οκτωβρίου στη Ρόδο, το Border Violence Monitoring Network (BVMN) με το Legal Centre Lesvos (LCL), παρακολούθησαν συνολικά δεκαπέντε δίκες ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Δωδεκανήσου και του Τριμελούς Εφετείου Δωδεκανήσου. Και τα δύο δικαστήρια έχουν, βάσει του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αρμοδιότητα να εκδικάζουν σε πρώτο βαθμό ορισμένα κακουργήματα. Οι υποθέσεις που παρακολουθήθηκαν αφορούσαν κυρίως αδικήματα σχετιζόμενα με το άρθρο 25 του Ν. 5038/2023 περί παράνομης μεταφοράς υπηκόων τρίτων χωρών και το άρθρο 83 του Ν. 3386/2005 περί παράνομης εισόδου, με επιβαρυντικές περιστάσεις όπως η αποκόμιση κέρδους και η διακινδύνευση ζωής, καθώς και άλλα αδικήματα που συχνά συνδέονται με την ποινικοποίηση μεταναστών.

1. Διαδικασίες ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου

Παρακολουθήσαμε πέντε υποθέσεις ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου, με συνολικά δεκαοκτώ κατηγορούμενους. Οι περισσότερες αφορούσαν παραβίαση του άρθρου 25 του Ν. 5038/2023 σχετικά με την παράνομη μεταφορά υπηκόων τρίτων χωρών, με επιβαρυντικές περιστάσεις αποκόμισης κέρδους και διακινδύνευσης ζωής. Οι ποινές περιλαμβάνουν:

Επιπλέον, οι κατηγορίες αφορούσαν το άρθρο 83 του Ν. 3386/2005 για παράνομη είσοδο, με ελάχιστη ποινή φυλάκισης τριών μηνών και πρόστιμο τουλάχιστον €1.500.

Άλλες κατηγορίες αφορούσαν το άρθρο 24 παρ. 6 του Ν. 5038/2023 για παράνομη κατοχή ή χρήση γνήσιου ή πλαστού ταξιδιωτικού εγγράφου άλλου προσώπου, με ποινή τουλάχιστον έξι μηνών φυλάκισης και χρηματικό πρόστιμο τουλάχιστον €3.000.

Κατηγορίες αφορούσαν το άρθρο 24 παρ. 5 του Ν. 5038/2023 για διευκόλυνση παράνομης διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών, με ποινή τουλάχιστον ενός έτους φυλάκισης και πρόστιμο €5.000, ή δύο ετών και €10.000 εάν τελέστηκε με σκοπό το κέρδος.

Σε ορισμένες υποθέσεις, οι κατηγορούμενοι αντιμετώπισαν κατηγορίες για πρόκληση ναυαγίου (άρθρο 277 ΠΚ), η οποία προβλέπει φυλάκιση εάν τίθεται σε κίνδυνο περιουσία, κάθειρξη έως 10 έτη εάν τίθεται σε κίνδυνο ανθρώπινη ζωή, και ισόβια κάθειρξη εάν προκληθεί θάνατος ή σοβαρός τραυματισμός.

Ορισμένοι κατηγορήθηκαν και βάσει του άρθρου 187 ΠΚ (εγκληματική οργάνωση), με ποινές κάθειρξης έως 10 έτη για συμμετοχή και βαρύτερες για διεύθυνση, καθώς και άρθρου 291 ΠΚ (επικίνδυνη παρέμβαση στην ασφάλεια συγκοινωνιών), που προβλέπει κάθειρξη έως 10 έτη ή ισόβια εάν επέλθει θάνατος.

Άλλες κατηγορίες ασκήθηκαν βάσει του άρθρου 169 ΠΚ (Απείθεια), το οποίο αφορά όποιον, κατόπιν νόμιμης διαταγής των αρχών, αρνείται χωρίς χρήση βίας να επιτρέψει σε δημόσιο λειτουργό την εκτέλεση νόμιμης πράξης. Η ποινή που προβλέπεται είναι φυλάκιση έως έξι (6) μηνών ή χρηματικό πρόστιμο.

Περαιτέρω κατηγορίες αφορούσαν το άρθρο 167 ΠΚ (Βία κατά υπαλλήλων ή δικαστικών λειτουργών), το οποίο τιμωρεί όποιον χρησιμοποιεί βία ή απειλές για να εξαναγκάσει αρχή ή δημόσιο υπάλληλο να ενεργήσει ή να παραλείψει πράξη εντός των καθηκόντων του. Η ποινή είναι φυλάκιση έως τρία (3) έτη ή χρηματικό πρόστιμο, ενώ επιβάλλονται βαρύτερες ποινές όταν η πράξη τελείται κατά δικαστικών λειτουργών, από περισσότερα άτομα ή με χρήση όπλων.

Άλλες κατηγορίες αφορούσαν το άρθρο 394 ΠΚ (Αποδοχή και διάθεση προϊόντων εγκλήματος), σύμφωνα με το οποίο όποιος αποκρύπτει, αγοράζει, κατέχει, μεταβιβάζει ή συνδράμει στη μεταβίβαση περιουσίας που προέρχεται από εγκληματική πράξη, αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως τρία (3) έτη, ή τουλάχιστον τρεις (3) μήνες και χρηματικό πρόστιμο αν η περιουσία είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, ενώ επιβάλλεται μόνο πρόστιμο αν η αξία είναι μικρή.

2. Διαδικασίες ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου

Παρακολουθήσαμε έντεκα (11) υποθέσεις με δεκατέσσερις (14) κατηγορούμενους ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου. Οι κατηγορίες αφορούσαν τα άρθρα 25 του Ν. 5038/2023 και 83 του Ν. 3386/2005, με επιβαρυντικές περιστάσεις αποκόμισης κέρδους και διακινδύνευσης ζωής, καθώς και σε ορισμένες περιπτώσεις το άρθρο 169 ΠΚ (Απείθεια).
Σε μία υπόθεση, οι κατηγορούμενοι αντιμετώπιζαν κατηγορίες βάσει του άρθρου 291 ΠΚ· η υπόθεση κρίθηκε εκτός αρμοδιότητας του Μονομελούς Εφετείου, καθώς εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Τριμελούς Εφετείου, όπου και παραπέμφθηκε από το αναρμόδιο Μονομελές Εφετείο. 

3. Νομική Εκπροσώπηση

Σε αντίθεση με άλλες περιοχές, στη Ρόδο πολλοί κατηγορούμενοι είχαν ιδιωτικούς δικηγόρους. Ωστόσο, σε αρκετές υποθέσεις υπήρχαν διορισμένοι από το κράτος συνήγοροι. Η ποιότητα υπεράσπισης παρουσίαζε σημαντικές διακυμάνσεις. Σε μία χαρακτηριστική υπόθεση, ο κατηγορούμενος από την Αίγυπτο, με κατηγορίες για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, παράνομη μεταφορά και είσοδο, δεν έλαβε ουσιαστική υπεράσπιση. Ο δικηγόρος του δεν υπέβαλε κανέναν ισχυρισμό, ένσταση ή αίτημα κατά την ακροαματική διαδικασία και δεν αγόρευσε ούτε για ελαφρυντικά. Ο εισαγγελέας πρότεινε αθώωση για τη συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, την παράνομη μεταφορά και καταδίκη μόνο για την παράνομη είσοδο, όμως ο δικηγόρος δεν προσπάθησε καν να στηρίξει την πρόταση αυτή και παρέμεινε σιωπηλός μετά την πρόταση. Ο κατηγορούμενος καταδικάστηκε σε 25 έτη κάθειρξη. Ο συνήγορος αποχώρησε χωρίς να ρωτήσει τον πελάτη του εάν επιθυμεί να ασκήσει έφεση.

4. Μάρτυρες

Σε όλες τις υποθέσεις για παράνομη μεταφορά, η κατηγορία βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά σε γραπτές καταθέσεις λιμενικών ή άλλων επιβατών. Κανένας μάρτυρας δεν κλήθηκε να προσέλθει αυτοπροσώπως.

Σε μία υπόθεση ενώπιον του Τριμελούς, ο συνήγορος υπεράσπισης υπέβαλε ένσταση βάσει του άρθρου 25 ΚΠΔ κατά της ανάγνωσης της κατάθεσης λιμενικού που είχε και διενεργήσει την ανάκριση. Το δικαστήριο έκανε δεκτή την ένσταση, αποκλείοντας την κατάθεση από τα αποδεικτικά μέσα. Παρά τη θετική αυτή εξέλιξη, η γενικευμένη χρήση γραπτών καταθέσεων χωρίς δυνατότητα εξέτασης αντιβαίνει στο άρθρο 6(3)(δ) ΕΣΔΑ.

5. Διερμηνεία

Παρατηρήσαμε την παρουσία πιστοποιημένων διερμηνέων, και γενικότερα συνεπή εφαρμογή των διαδικασιών διερμηνείας από το δικαστήριο. Ωστόσο σε μία υπόθεση, οι κατηγορούμενοι δεν είχαν λάβει κλητήριο θέσπισμα μεταφρασμένο σε γλώσσα κατανόησης τους. Οι δικηγόροι υπεράσπισης υπέβαλαν ΄΄ένσταση ακυρότητας της διαδικασίας, κατ’ άρθρο 237 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, κατά το οποίο, ύποπτοι οι κατηγορούμενοι που δεν αναγνωρίζουν τη γλώσσα της διαδικασίας πρέπει να λαμβάνουν γραπτές μεταφράσεις όλων των σημαντικών εγγράφων, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Αυτά περιλαμβάνουν κάθε απόφαση που αφορά στέρηση της ελευθερίας, κλητήρια θεσπίσματα και το κατηγορητήριο και κάθε δικαστική πράξη σχετική με τις κατηγορίες. Ωστόσο τόσο ο Εισαγγελέας όσο και το Δικαστήριο, απέρριψαν την αίτηση, με το δικαστήριο να θεωρεί ότι οι κατηγορούμενοι είχαν ήδη ενημερωθεί για τις κατηγορίες κατά την ανάκριση. Αντί της γραπτής μετάφρασης, διατάχθηκε προσωρινή προφορική διερμηνεία από τους παρόντες διερμηνείς και ολιγόωρη διακοπή της συζήτησης. Όπως επισημάνθηκε από έναν εκ των συνηγόρων, η άρνηση αυτή του δικαστηρίου στερεί τους κατηγορούμενους του δικαιώματος τους να μετέχουν ενεργά στην διαδικασία, παραβιάζοντας τις εγγυήσεις του άρθρου 6(3)(α) και (β) ΕΣΔΑ, που εγγυώνται το δικαίωμα του κατηγορουμένου να ενημερώνεται πλήρως στη γλώσσα του και να προετοιμάζει επαρκώς την υπεράσπισή του.

6. Χρονική Διάρκεια της διαδικασίας

Σε αντίθεση με άλλες περιοχές, οι δίκες στη Ρόδο διεξήχθησαν με μεγαλύτερη επιμέλεια, με το Δικαστήριο να αφιερώνει περισσότερο χρόνο ανά υπόθεση. Ωστόσο, για λόγους ταχύτητας, παραλείφθηκε η ανάγνωση σημαντικών αποδεικτικών στοιχείων, με το Δικαστήριο να δηλώνει ότι ‘είχε ήδη ΄λάβει γνώση όλων των εγγράφων της δικογραφίας’. Αυτή η πρακτική εγείρει προβληματισμούς σχετικά αρχή της αμεσότητας και προφορικότητας της αποδεικτικής διαδικασίας, ουσιώδη για τη δίκαιη δίκη κατά το άρθρο 6 ΕΣΔΑ.

7. Επιβολή Ποινών

Σε πολλές δίκες, ιδίως ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου, επιβλήθηκαν υπέρμετρα βαριές ποινές, συχνά κάθειρξη 25 ετών, με αναγνώριση ελαφρυντικών περιστάσεων σε ελάχιστες υποθέσεις. Η ομοιομορφία των ποινών, ανεξαρτήτως προσωπικών και αποδεικτικών διαφορών, εγείρει σοβαρά ζητήματα ως προς την αρχή της εξατομικευμένης ποινής και το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.

8. Αθώωση- θετική εξέλιξη

Σε υπόθεση που εκδικάστηκε ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Ρόδου στις 9 Οκτωβρίου, δύο νεαροί Σύροι υπήκοοι αθωώθηκαν λόγω αμφιβολιών, μετά από ενάμιση χρόνο προφυλάκισης. Το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι δεν υπήρχαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για να θεμελιωθεί η κατηγορία της παράνομης μεταφοράς υπηκόων τρίτων χωρών με επιβαρυντικές περιστάσεις, όπως η αποκόμιση κέρδους. Και οι δύο κατηγορούμενοι δήλωσαν ότι πλήρωσαν για το δικό τους ταξίδι, δεν αποκόμισαν κανένα οικονομικό όφελος και δεν ενήργησαν με εγκληματική πρόθεση.

Ο συνήγορος υπεράσπισης, Αλέξης Γεωργούλης, υποστήριξε ότι οι κατηγορούμενοι θα έπρεπε να εξαιρεθούν από την ποινική δίωξη βάσει του άρθρου 3(3) του Ν. 5038/2023, το οποίο προβλέπει την εξαίρεση των αιτούντων άσυλο από την ποινικοποίηση. Αν και το δικαστήριο δεν αποδέχθηκε το επιχείρημα αυτό, κατέληξε ότι τα αποδεικτικά στοιχεία δεν επαρκούσαν για τη στοιχειοθέτηση της κατηγορίας περί παράνομης μεταφοράς.

Η εισαγγελική πρόταση υποστήριξε ότι η εξαίρεση του άρθρου 3 εφαρμόζεται στα αδικήματα παράνομης εισόδου και όχι μεταφοράς. Παρ’ όλα αυτά, η απόφαση αθώωσης, συνιστά θετικό παράδειγμα συμμόρφωσης με τις εγγυήσεις του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ και με την αρχή του τεκμηρίου αθωότητας.

Όπως δήλωσε ο συνήγορος υπεράσπισης των δύο κατηγορουμένων, Αλέξης Γεωργούλης:

«Το Δικαστήριο δεν δέχθηκε την προσφυγική ιδιότητα ως λόγο εξαίρεσης από την ποινικοποίηση. Ωστόσο, λόγω αμφιβολιών σχετικά με το εάν οι κατηγορούμενοι διέπραξαν την “παράνομη μεταφορά” για την οποία κατηγορούνταν, κρίθηκαν αθώοι. Η Ρόδος παραμένει, μέχρι σήμερα, ένα εξαιρετικά αυστηρό δικαστήριο όσον αφορά την επιβολή ποινών.»

9. Δημόσιος χαρακτήρας και προσβασιμότητα

Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα δικαστήρια που έχουμε παρευρεθεί, το Εφετείο Ρόδου κατέβαλε προσπάθεια να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του βάσει του άρθρου 6(1) της ΕΣΔΑ, που απαιτεί οι δίκες να είναι όχι μόνο τυπικά δημόσιες αλλά και ουσιαστικά προσβάσιμες.

Η αίθουσα του δικαστηρίου παρέμεινε ανοιχτή καθ’ όλη τη διάρκεια των διαδικασιών, επιτρέποντας στους παρατηρητές να παρακολουθήσουν τις ακροαματικές διαδικασίες χωρίς περιορισμούς ή παρεμπόδιση της διαφάνειας και της δημόσιας εποπτείας. Παρότι τις πρώτες ημέρες οι αστυνομικοί ρώτησαν για ποιο λόγο βρισκόμαστε στην αίθουσα, μια σύντομη εξήγηση αποδείχθηκε επαρκής και στη συνέχεια η παρακολούθηση των δικών επετράπη ελεύθερα στις δίκες έως το πέρας τους.